سلسله صفویه هم چون دیگر خاندان های حکومت گر در ایران ِقبل از صفویه، کشور را بیش تر از دو طریق نظامی و اداری اداره می کردند. این دو بازو پیوسته روش اداره کشور در هر کدام از حکومت های عربی، ترکی و فارسی بود که در ایران به قدرت رسیدند. اما تفاوت محسوسی که سلسله صفویه با حکومت های دیگر در بُعد دیوانی داشت در انتخاب وزیر اعظم ها بود. خاندان های پیشین اگر چه خود از خاستگاه های ​ ​متعددی نظیر عرب، ترک، مغول و فارس بودند، خاستگاه وزرای آن ها معمولاً ​ثابت یعنی فارسی بود. امّا در دوره صفویه خاستگاه وزرای آن به علل متعدد، گوناگون بود. این خاستگاه ها که ترکی، اقوام قفقازی و فارسی بود به لحاظ صنفی ​نیز شامل نظامی، دیوانی، روحانی و ایلی بودند. این پدیده یکی از عوامل استحکام و استمرار دولت صفوی بود، زیرا در هنگام بروز بحران ها یا مشکلات خاص، وزرای اعظم، که بعد از شاه عباس اول نقش عمده و اساسی را در حل این معضلات داشتند، به تناوب و تناسب از میان خاستگاه ها و اصناف مزبور انتخاب می شدند. انتخاب خلیفه سلطان به وزارت نیز در همین راستا قابل تبیین است.