کتاب عماد مُلک خط منتشر شد

با وجود این که میرعماد دارای شهرت و اعتباری جهانی است، سرگذشتش آنچنان که شایستۀ مقام شامخ اوست روشن نیست، به طوری که می توان گفت زندگی هیچ خوشنویس و هنرمند دیگری این چنین در معرض تحریف و حتی جعل قرار نگرفته و دستخوش داستان پردازی و افسانه سازی نشده است.
همین موضوع، انگیزه ای برای مؤلف گردید تا در این خصوص کتابی تألیف نماید که از مطالب غیرمستند، مجعول و نادرست عاری باشد. از جمله مطالبی که برای اولین بار در این کتاب به آن اشاره شده، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اثباتِ قطعیتِ حسنی بودن نسب میر عماد.
- تصحیح سال تولد وی از غلطِ مشهورِ 961 به 958 قمری.
- اثبات شاگردی میرعماد نزد عیسی رنگ نگار و مالک دیلمی.
- ردّ افسانۀ مهاجرت بستگان میرعماد به عثمانی بعد از کشته شدن او.
- انتقال قبر میرعماد از قبرستان خارج دروازۀ طوقچی اصفهان به مسجد مقصود بیک.
کتاب عماد ملک خط در 568 صفحه و 8 فصل تنظیم شده است:
1- خاندان سیفی حسنی قزوین (در این فصل راجع به ریشه و تبار خاندان سیفی حسنی و زندگی افراد مهم این خاندان همچون قاضی جهان و شرف جهان و ارتباط آنان با دربار صفوی به تفصیل سخن گفته شده است.)
2- استادان خوشنویسی میرعماد (در این فصل، زندگی و آثار عیسی رنگ نگار، مالک دیلمی و محمدحسین تبریزی مورد بررسی قرار گرفته و نمونه آثار آنان که برخی از آن ها تا کنون منتشر نشده اند به چاپ رسیده است.)
3- اوضاع فرهنگی، هنری و اجتماعی قزوین پیش از ظهور میرعماد (در این فصل، اوضاع فرهنگی، هنری و اجتماعی قزوین و همچنین سابقۀ هنر خوشنویسی در قزوین پیش از میرعماد مورد بررسی قرار گرفته و نمونه هایی از کتیبه های موجود در آثار شاخص تاریخی قزوین همچون مسجد جامع و مسجد حیدریه به چاپ رسیده است.)
4- زندگی و آثار میرعماد (در این فصل که مفصل ترین فصل کتاب است، زندگی و آثار میرعماد با جزئیات مورد بررسی قرار گرفته است. برخی از بخش های این قسمت عبارتند از:
دستیابی میرعماد به کمال مطلق خط نستعلیق، اتهام تسنن میرعماد، ستیزه و لجاجت با شاه، چگونگی کشته شدن میرعماد، قاتل میرعماد، نقش شاه عباس در کشته شدن میرعماد، داستان شاهنامه، مدفن میرعماد و...)
5- فرزندان و بستگان میرعماد (در این فصل، زندگی فرزندان و بستگان میرعماد همچون:
گوهرشاد، محمدامین، محمدکاظم، میر ابراهیم، عبدالرشید دیلمی، عبدالرزاق و ملا یحیی مورد بررسی قرار گرفته و نمونه هایی از آثار آنان که برخی از آن ها تا کنون منتشر نشده اند به چاپ رسیده است.)
6- شاگردان میرعماد و پیروان شیوۀ او (در این فصل، زندگی شاگردان برجستۀ میرعماد همچون: میرزا ابوتراب اصفهانی، عبدالجبار قزوینی، نورای لاهیجی، محمدصالح خاتون آبادی و پیروان شیوۀ او در ایران، هند و عثمانی مورد بررسی قرار گرفته و نمونه هایی از آثار آنان که برخی از آن ها برای اولین بار انتشار می یابند به چاپ رسیده است.)
7- رقیبان خوشنویسی میرعماد (در این فصل، راجع به زندگی و آثار علیرضا عباسی و میرخلیل قلندر دو تن از رقبای خوشنویسی میرعماد سخن به میان رفته و نمونه هایی از آثار آنان که برخی از آن ها برای اولین بار انتشار می یابند به چاپ رسیده است. مهم ترین نکتۀ این فصل، این نتیجه گیری است که علیرضا عباسی هیچ گونه دخالتی در کشته شدن میرعماد نداشته است.)
8- منابع تحقیق دربارۀ میرعماد (در این فصل به بررسی منابع ایرانی در عصر صفوی، افشاری، قاجار، زمان معاصر و بررسی منابع هندی و عثمانی پرداخته شده و خواننده را در جریان حذف ها، اضافات، جعل ها، تحریف ها و آوردن مطالب نادرست دربارۀ میرعماد از عصر صفوی تا کنون قرار می دهد.)
بعد از فصل هشتم، تعداد 100 قطعه از آثار میرعماد با عنوان «طُرفه آثار میرعماد» بر روی کاغذ گلاسه به چاپ رسیده که برخی از آنان برای اولین بار منتشر شده اند. در آخر این بخش، نمونه رقم های میرعماد، عکس های کتیبۀ تکیۀ میرفندرسکی در تخت فولاد اصفهان که تنها کتیبۀ باقی مانده از میرعماد محسوب می شود و همچنین عکس هایی از آرامگاه منسوب به میرعماد به چاپ رسیده است.
کتاب حاضر به لحاظ بهره گیری از تمام اسناد و مدارک موجود، تجزیه و تحلیل های مبتنی بر واقعیت، روشن کردن زوایای مبهم و تاریک و ارائۀ مطالب نو، کامل ترین کتاب در خصوص میرعماد تا حال حاضر محسوب می شود.
نورمحمدی، مهدی، عماد ملک خط (زندگی و آثار میرعماد سیفی حسنی قزوینی)، تهران، علمی، 562 صفحه، شمارگان: 1000 نسخه، قطع: وزیری، بها: 550000 ریال، 1394