ظهور دراویش صفوی در ایران و تحولات مذهبی پس از آن، جایگاه ویژه ای در تاریخ این مرز و بوم دارد؛ به طوری که حتی مستشرقین نیز به بررسی جوانب مختلف آن از ظهور تا سقوطش پرداخته اند. مهمترین ویژگی سلسلة صفویه از شاه اسماعیل اول تا شاه سلطان حسین یعنی آخرین پادشاه این سلسله که در مجموع بیش از 200 سال به طول انجامید را میتوان در رسمیت بخشیدن به مذهب تشیع به عنوان مذهب رسمی کشور دانست که تحت فرمانی از جانب شاه اسماعیل اول، اعلام میشود و بعد از آن فصل جدیدی در تاریخ تحولات ایران به وجود می آید. نوشتار حاضر، تحقیقی است به روش کتابخانه ای و مطالعة اسنادی که به بررسی علل تعامل و همکاری برخی از علما با دولت صوفی صفویه پرداخته است. مهم ترین یافته این تحقیق، درک موقعیت اجتماعی و شرایط زمانی، ثأثیرپذیری از مشی علمای گذشته، نیاز به قوانین شرعی، برونرفت از حالت تقیه، ترویج مذهب حقّه تشیع و به طور کلی ، فضای فرهنگی و اجتماعی حاکم بر جامعه آن روز است که برای تبیین و واکاوی علل همکاری علما با دولت صوفی صفوی، بعد از رسمیت بخشیدن به مذهب تشیع توسط شاه اسماعیل صفوی ، باید مورد توجه قرار گیرد.
حکومت اسلامی/ سال هجدهم، شمارة سوم، پاییز 92 ، پیاپی 69