پژوهش در هنرهای سنتی ایران، علاوه بر شناسایی جنبه های هنری و فنی آثار گذشته ی این مرز و بوم ابعاد فرهنگی و تاریخ دوران خود را پیش روی تحقیق کنندگان می گذارد. بدیهی است که دسترسی به این ابعاد زمانی که این آثار دارای تزیین نوشتاری باشند و به زبان معمول داده هایی را در اختیار بگذارند، آسان تر صورت خواهد پذیرفت. آثار هنری سنتی در دوره های مختلف، به ویژه پس از ظهور فرهنگ غنی اسلام در ایران با توجه به تاکید این آیین بر علم و سوادآموزی و رویکرد مثبت آن در بهره گیری از هنر خوشنویسی از تزیین نوشتاری بسیار بهره برده اند. البته استفاده از خط نگاره ها صرفا جنبه ی تزیینی نداشته و بیشتر به منظور پیام رسانی و نشان دادن جایگاه یک مسئله به کار رفته است. دوره ی صفویه نیز یکی از دوران های پر رونق و شکوفای هنرهای سنتی ایران است. دو هنر صنعت قالی بافی و فلزکاری در این دوره هنرهای مطرحی هستند. در این مقاله که با هدف شناسایی جایگاه خط نگاره در آثار فلزکاری و قالی بافی دوره صفویه تنظیم شده است، نمونه هایی از اشیاء فلزی و قالی هایی که دارای خط نگاره با محتوای قرآنی هستند از جمله 7 مورد قالی و 9 مورد فلز مورد بررسی قرار گرفته و به لحاظ مضمون و جایگاه خط نگاره در ترکیب بندی اثر و رابطه میان این دو نوع و کابرد نمونه بررسی شده است. پیش از آن نیز وضعیت این دو هنر در دوره ی صفویه مورد مطالعه قرار گرفته است. اغلب قالی هایی که در آنها آیات قرآنی یافته شده، با قالی های موقوفه بوده یا قالیچه های سجاده ای و تزیینی که امکان لمس آنها توسط افراد بی وضو کمتر بوده است. بنابراین قالی های دارای خط نگاره های قرآنی در این دوره از نوع قالیچه است. آن دسته از اشیاء فلزی آیات قرآنی به کار رفته، کاربرد خاصی داشته اند و عموما برای مقاصد آیینی و مذهبی به کار رفته اند. محتوای آیات به کار رفته در هر دو گونه ( قالی و فلز) را بیشتر حجم و اهمیت کاربردی آیه تعیین کرده است. از این رو هنرمند بیشتر از سوره های کوچک جزء سی ام قرآن و آیه الکرسی و آیات کوتاه که پیامی در خود دارد، استفاده نموده است. روش گردآوری مطالب این مقاله روش کتابخانه ای است و تنظیم آن با تکیه بر اسناد و به شیوه ی توصیفی- تحلیلی و مقایسه ای صورت گرفته است. سوالات اصلی:1- مضامین قرآنی نهفته در خط نگاره های قالی و فلز دوران صفویه چیست؟ 2- آیا استفاده از مضامین قرآنی در قالی و فلز بر نوع کاربرد آن تاثیر داشته است؟ اهداف اصلی:1- شناخت نوع مضامین آیات قرآنی به کار رفته در قالی و فلز صفویه؛ 2- دستیابی به تمایز و تشابه خط نگاره های قرآنی به کار رفته در قالی و فلز صفویه. http://www.noormags.com/view/fa/articlepage/369074